รากผักหวานป่า หากินและเติบโตกับรากพี่เลี้ยง ความเชื่อ หรือ ความจริง ?

ผมก็มาพิจารณาผักหวานป่าที่อยู่บริเวณรอบ ๆ โคนของต้นพี่เลี้ยง แล้วก็มีคำถาม เล่น ๆ 

1. ถ้าผักหวานต้นที่ปลูกกับโคนต้นพี่เลี้ยง ดูดกินน้ำเลี้ยง หรือหากินกับรากของพี่เลี้ยง มันก็น่าจะโตได้มากกว่าต้นที่อยู่รอบ ๆ 
2. แล้วต้นผักหวานป่าที่อยู่ที่โคนต้นพี่เลี้ยง ไม่โตมันเป็นเพราะว่าได้รับการช่วยแล้วแต่ไม่โต ซึ่งความเป็นจริงแล้วมันน่าจะตายแต่ได้รับการช่วยไว้จากไม้พี่เลี้ยง แต่พอเปรียบเทียบกับต้นที่ไม่โตต้นอื่น ๆ มันก็ไม่ได้แตกต่างอะไร
3. ส่วนต้นที่อยู่ใกล้กับโคน แล้วมันโต มันเกิดจากการช่วยของราก หรือว่า มันโตและบังเอิญมาอยู่ใกล้ ๆ กับโคน เพราะว่าต้นอื่น ๆ ไม่ได้อยู่ใกล้มันก็โต ได้ดีเช่นกัน 
4. แล้วต้นที่โต แต่ไม่ได้อยู่ชิดโคน มันได้น้ำเลี้ยงมากจากไหน ทั้งที่ความจริงแล้วรากบริเวณโคน ก็น่าจะเยอะกว่าบริเวณที่ห่างออกไป หรือว่ารากของพี่เลี้ยงมันมีความพิเศษอะไร 
5. เรื่องพี่เลี้ยง บางสวนบอกตะขบดี บางสวนของชะอมดี บางสวนบอกแคดี บางสวนบอกมะขามเทศดี บางสวนบอกต้นแดง  และที่บ้านผม ผมปลูกข้าง ๆ ต้นโมกมันก็ดีอยู่นะ  ยิงฟันยิ้ม 
ุ6. ทำไมคนที่อยากปลูกผักหวานป่า แล้วทำตามอย่างที่เขาแนะนำทุกอย่าง ทำไมยังไม่สำเร็จอยู่ เช่น ปลูกกับตะขบก็แล้ว ปลูกกับแคก็แล้ว ปลูกกับมะขามเทศก็แล้ว ปลูกกับชะอมก็แล้ว ผักหวานก็ตายอยู่ดี ..


น่าคิด และน่าตั้งคำถามนะครับ ..

การปลูก ต้นผักหวานป่า กับไม้พี่เลี้ยงร่มเงา แบบชิดกัน มีผลต่อการเติบโตหรือไม่ ?

จากการสังเกตที่สวนของผมแปลงปลูก ปี 58  สุ่มเพียงด้านเดียว เนื้อที่ประมาณครึ่งงาน พี่เลี้ยงต้นตะขบ ประมาณ 16 ต้น ตำแหน่งที่ปลูกต้นผักหวานระยะชิดกันกับโคนต้นตะขบ จำนวน 8 ต้น พบว่า
1. ทั้ง 8 ต้นนั้น การเติบโตไม่ได้ดีกว่ากว่า ต้นที่ปลูกระยะห่างออกไป 1-2 เมตร

เมื่อเทียบกับต้นที่ปลูกห่างกับโคนต้นจำนวนมาก ก็สามารถเติบโตได้ดี 

2.เมื่อพิจารณา ต้นผักหวานที่ปลูกชิดโคน มีขนาดโดยเฉลี่ยการเติบโต ในระดับ ปานกลาง 

เมื่อเปรียบเทียบกับข้อมูล จากที่ได้พบในแหล่งการปลูกต่าง ๆ เช่น ปลูกต้นลำใยในถุงเพาะเดียวกันกับผักหวานป่า กับการปลูกทั้งแบบชิดโคน และไม่ชิดโคน แล้ว คิดว่า การปลูกต้นไม้พี่เลี้ยง กับผักหวานป่า ในถุงเดียวกัน น่าจะเป็นเพียงแค่ความเชื่อว่า พี่เลี้ยงในถุงเดียวกันกับผักหวานป่านั้นจะช่วยให้ผักหวานป่ารอดตาย และเติบโตได้  หรือ อาจจะเป็นเพียงแค่แรงจูงใจทางด้านการตลาดมากกว่าครับ 

ผมเชื่ออย่างนั้น (ผมคนเดียวนะครับ) 


ถึงแม้ว่า ต้นนี้ปลูกชิดโคน จะเติบโตดีมาก ก็ตาม

แต่ผมคิดว่า 
1. ถ้าการปลูกแบบชิดโคนช่วยได้จริง จำนวนต้นไม้พี่เลี้ยงนับสิบต้น จะต้องให้ผลมากกว่า 80% จึงจะน่าเชื่อถือ ได้ว่าไม้พี่เลี้ยงมีส่วนช่วย
2. เป็นไปได้หรือไม่ ว่าผักหวานป่าต้นนี้จะเติบโตได้ดีอยู่แล้ว  เพียงแต่มาอยู่ชิดโคนต้นไม้พี่เลี้ยงโดยบังเอิญ
3. พื้นฐานการสนับสนุนแนวความคิดปลูกชิดโคน จะต้องสอดคล้องกับสมมติฐานเหล่านี้
  
    - ต้นที่ปลูกชิดโคนแล้วไม่โต   มันอาจจะเกิดจาก ผักหวานน่าจะตาย แต่ว่า การปลูกชิดโคน แล้วทำให้ผักหวานไม่ตาย 
    - ต้นที่ปลูกชิดโคนแล้วโตได้ไม่ดี มันอาจจะเกิดจาก ผักหวานน่าจะแคะแกรน แต่ว่า การปลูกชิดโคน แล้วทำให้ผักหวานป่าโตได้ขึ้นมาอีกนิดหน่อย 
    - ต้นที่ปลูกชิดโคนแล้วโตระดับปานกลาง - ดี มันอาจจะเกิดจาก ผักหวานป่าน่าจะโต แต่พอปลูกชิดโคน ยิ่งทำให้โต
    - ฯลฯ 

แล้วก็มีคำถามกลับว่า แล้วต้นผักหวาน ที่ไม่ได้ปลูกชิดโคนที่มันโต มันได้รับการช่วยเหลือยังไงบ้าง ? และ ทำไมมันถึงได้โตกว่าการปลูกชิดโคนต้นพี่เลี้ยง 

น่าหาคำตอบนะครับ